Als particulier onderzoekers hebben we geen toegang tot grote databases met referentiemateriaal, zoals de DNA-databank, de vingerafdrukken-database van de politie of de autolakkendatabase.
Veel van de vraagstellingen die we krijgen betreffen echter wel het vergelijken van het onderzoeksmateriaal met eigenschappen van een persoon of met een ander materiaal. Hiervoor is dus vergelijkingsmateriaal nodig.
Twee soorten
er kan onderscheid gemaakt worden in twee soorten vergelijkingsmateriaal:
- Referentiemateriaal dat afkomstig is van een persoon, en
- Referentiemateriaal dat materiaal-technisch van aard is.
Referentiemateriaal afkomstig van een persoon
Wanneer een onderzoek zich richt op het identificeren van een persoon of de persoonsgebonden herkomst van een materiaal is referentiemateriaal nodig dat afkomstig is van de persoon waar het om gaat. Bijvoorbeeld bij onderzoek naar vingerafdrukken, DNA, handschrift, handtekening of stemgeluid.
Het verzamelen van referentiemateriaal van een persoon, dient in de regel altijd te geschieden met vrijwillige medewerking van de betreffende persoon. In de praktijk kan dit echter niet altijd. Soms schaad het je onderzoek, als je een betrokkene vraagt of hij zijn vingerafdrukken wil afstaan voor onderzoek. Ook mag een betrokkene altijd weigeren zijn medewerking te verlenen.
In bepaalde situaties kan referentiemateriaal gebruikt worden, dat is verzameld zonder medeweten van de betrokkene. Let wel altijd goed op de Privacygedragscode en de Wet Bescherming Persoonsgegevens.
Referentiemateriaal van materiaal-technische aard
Wanneer een onderzoek zich richt op het identificeren of vergelijken van een materiaal, worden verschillende eigenschappen van het materiaal in kaart gebracht (chemische samenstelling, brekingsindex, pigmenten, …) en vervolgens vergeleken met dezelfde kenmerken van het referentiemateriaal.
Bijvoorbeeld een verfresidu in een deuk in een voertuig, wordt vergeleken met de lak van een andere auto of de verf die aanwezig is op een paaltje op de locatie waar de schade is opgelopen.
Of de vergelijking van de chemische samenstelling van een onbekende capsule met een database van chemische samenstellingen van medicijnen.
Eisen aan referentiemateriaal
Referentiemateriaal is erg belangrijk in een onderzoek. De kwaliteit van de vergelijkingsresultaten hangt immers mede af van de kwaliteit van het beschikbare referentiemateriaal. Op basis van het beschikbare referentiemateriaal, wordt de conclusie getrokken of de onderzoeksresultaten van het onderzoeksmateriaal binnen het kader van de referentie valt, en er dus een overeenkomst is gevonden.
Deze overeenkomst kan alleen gevonden worden wanneer de eigenschappen van het onderzoeksmateriaal vallen binnen het kader van het beschikbare referentiemateriaal.
Als het vergelijkingsmateriaal niet juist of volledig is, kan een vergelijkend onderzoek resulteren in een ‘verschil’ terwijl er wel een overeenkomst zou worden gevonden wanneer het juiste en volledige referentiemateriaal beschikbaar zou zijn.
De twee belangrijkste eisen die aan referentiemateriaal worden gesteld zijn dan ook:
- Het moet het juiste materiaal betreffen, en
- Het referentiemateriaal dient de volledige variatiebreedte van het materiaal weer te geven.
De ‘juistheid’ van het referentiemateriaal richt zich op de aard van het materiaal. Een verfschilfer van een autolak moet worden vergeleken met een referentiebestand autolakken. Met een referentiebestand van verschillende soorten schildersverf, zal nooit een goede vergelijking plaats kunnen vinden.
De ‘volledige variatiebreedte’ van het materiaal richt zich op de min of meer natuurlijke variatie die altijd aanwezig is. Met name bij persoonsgebonden referentiemateriaal is deze eis van belang. Wanneer je je handtekening tien keer onder elkaar zet, zijn alle tien de handtekeningen net iets anders. Ze zijn echter wel allemaal authentiek. Je hebt ze immers zelf gezet. De breedte van deze natuurlijke variatie dient aanwezig te zijn in het referentiebestand.
Forensisch vergelijkingsmateriaal
Het referentiemateriaal dat beschikbaar is, is van groot belang voor de waarde van onderzoeksresultaten. Zorg er altijd voor dat er gedegen vergelijkingsmateriaal aanwezig is, en creëer hiermee de optimale condities voor een vergelijkend onderzoek.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
P.S. Wil je me helpen om deze informatie te verspreiden onder de waarheids-zoekers in Nederland? Stuur dit artikel door naar al je kennissen, vrienden en collega’s via de buttons hieronder en help mee om de kennis van opsporings-professionals verder te vergroten. Bedankt!
