Forensisch onderzoek is vaak gestoeld op het vergelijken van een materiaal met ander materiaal.
Een mogelijk vervalste handtekening wordt vergeleken met authentieke handtekeningen, een DNA-spoor wordt vergeleken met het DNA-profiel van een geïdentificeerd persoon, een vingerafdruk wordt vergeleken met het dactyloscopisch signalement van een persoon wiens identiteit bekend is.
In veel situaties heeft de onderzoeker dus vergelijkingsmateriaal nodig om zijn onderzoek uit te kunnen voeren.
Maar hoe kom je aan dat vergelijkingsmateriaal?
De meest gemakkelijke weg is: vragen.
Als vergelijkingsmateriaal (of referentiemateriaal) benodigd is van de persoon die ook de opdrachtgever van het onderzoek is, is het gemakkelijk. Hij of zij zal uiteraard willen meewerken aan het afgeven van zijn vergelijkingsmateriaal.
De betrokkene is niet de persoon die het onderzoek aanvraagt
In sommige situaties is referentiemateriaal benodigd van de wederpartij of iemand die zich niet in het geschil wil mengen.
Ook dan is de gemakkelijkste weg: vragen.
Het onderzoek leidt naar zekerheid omtrent de twijfels die er bestaan over de herkomst van een spoor. Of dat nu handschrift, hoofdharen, vingerafdrukken of stemgeluid is; met het meewerken aan het onderzoek kan de betrokkene aantonen of hij wel of niet de donor van het gevonden spoor is.
Als hij eerlijk is in zijn claim over het wel of niet donor zijn, zal hij waarschijnlijk zelfs graag meewerken om aan te tonen dat hij de waarheid spreekt.
Maar wat nou als de betrokkene niet wil meewerken?
Natuurlijk zijn er altijd mensen die niet willen meewerken of situaties waarin het echt niet mogelijk is om via een normale weg om medewerking te vragen.
Als het dan toch belangrijk is om het onderzoek te laten uitvoeren en op deze manier je claim onomstotelijk te kunnen onderbouwen, is er nog een andere weg.
Als er al een juridisch traject loopt, kun je de rechter verzoeken om medewerking aan afname van vergelijkingsmateriaal op te leggen.
Geef bij de rechter aan dat je jouw claim het beste kunt ondersteunen middels onderzoek, maar dat daarvoor wel vergelijkingsmateriaal van een bepaalde persoon nodig is.
Net zoals de rechter getuigen kan oproepen om een verklaring af te (komen) leggen, kan een rechter ook opleggen dat partijen moeten meewerken aan deskundigenonderzoek. Zo niet dan ‘[…] kan de rechter daaraan de gevolgtrekking maken die hij geraden acht’ (art. 198 Rv).
Vaak zal de betrokkene nu wel meewerken bij het afstaan van zijn materiaal ter vergelijking.
Hulp nodig bij het vragen van vergelijkingsmateriaal?
Zonder vergelijkingsmateriaal zijn bepaalde vormen van onderzoek onmogelijk. Een onderzoek naar een vingerafdruk, levert wel enige informatie over de aanwezige vormen en unieke punten in de afdruk, maar zal geen identificatie of uitsluiting opleveren als de afdruk nergens mee vergeleken kan worden.
Bij vingerafdrukonderzoek is dat helder, maar bij stemgeluid of andere onderzoeken is het soms lastiger om toe te lichten waarom materiaal noodzakelijk is om een onderzoek mogelijk te maken.
Vraag in dat geval uw forensisch onderzoeker om hulp. Wij stellen graag een brief voor u op waarin wordt uitgelegd (aan de rechter of aan de wederpartij) waarom het gevraagde materiaal noodzakelijk is om een vraagstelling te kunnen beantwoorden.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
