Wanneer iemand een onbekende stof aantreft onder verdachte omstandigheden, is het vaak zaak om uit te zoeken wat de stof betreft. De omstandigheden kunnen een aanleiding geven om een onderzoek te doen naar de identiteit van de stof. Tegelijkertijd geven de omstandigheden ook de eerste aanwijzingen over het soort stof.
Maar een definitieve identiteit kan alleen worden vastgesteld met behulp van een chemische analyse.
Waar begin je met zoeken, als je niet weet wat je zoekt?
Bij de basis
Alle stoffen om ons heen bestaan uit elementen. Elementen zijn de bouwstenen waaruit alle materialen en stoffen om ons heen zijn opgebouwd.
De verschillende elementen kunnen samen verbindingen aangaan. Een verbinding van twee of meer elementen heet een molecuul.
De combinatie van elementen zorgt ervoor dat er miljoenen verschillende soorten moleculen gemaakt kunnen worden van de verschillende elementen.
Net zoals we van de 26 letters in ons alfabet miljoenen verschillende woorden kunnen maken.
De moleculen kunnen ook weer samen verbindingen aangaan. Meerdere moleculen samen vormen een stof. Een stof kan bestaan uit meerdere dezelfde moleculen, of uit verschillende moleculen die samen een unieke combinatie vormen (een mengsel).
Veel verschillende woorden samen vormen een verhaal.
Zo zijn alle stoffen om ons heen opgebouwd uit dezelfde bouwstenen. Net als alle verhalen en boeken zijn opgebouwd uit dezelfde letters (mits ze geschreven zijn in het Latijnse alfabet).
Identificatie onbekende stof
Van de meeste stoffen is bekend uit welke bouwstenen ze zijn opgebouwd. Er zijn zelfs databases waarin de exacte unieke combinatie van stoffen is weergegeven.
Als we de bouwstenen van de onbekende stof in kaart brengen, kunnen we die vervolgens vergelijken met de databases.
En ook als we geen beschikking hebben over de database, of niet weten in welke database we moeten beginnen met zoeken, kunnen aanwijzingen gevonden worden in de structuur die we vinden van de onbekende stof. Vaak geeft de structuur een aanwijzing over het soort stof dat het betreft.
Op basis van de aanwijzingen kan de juiste database worden gevonden en geraadpleegd of kan de structuur van de onbekende stof worden vergeleken met de structuur van een bekende stof.
Gelijkende stoffen
Stoffen van gelijke aard, bevatten vaak toch minieme verschillen die we met onze zintuigen niet direct kunnen waarnemen, maar die wel zichtbaar zijn in de chemische structuur van de stoffen. Zo zijn er bijvoorbeeld heel veel verschillende soorten blauwe balpeninkten. Met het blote oog kunnen we die verschillen meestal niet waarnemen. Onderzoek naar de chemische structuur van deze inkten kan echter uitwijzen of twee teksten met dezelfde pen zijn geschreven, of dat er verschillende pennen zijn gebruikt.
Vergelijking
Zoals hierboven al beschreven, worden stoffen ook vaak met elkaar vergeleken om te controleren of het daadwerkelijk dezelfde stof betreft. Dit kan gaan om een stof waarvan wordt vermoedt dat er een toevoeging aan gedaan is (vergif?), een stof die wordt gepresenteerd als een bepaalde stof, maar alleen maar gelijkend is (merkenfraude), een stof die er hetzelfde uitziet, maar misschien toch anders is (komt dit schoonmaakmiddel uit deze fles?), etc., etc., etc.
Chemische analyse is onmisbaar in het onderzoek naar stoffen en materialen. De combinatie van bouwstenen is de geheime drager van de identiteit van iedere stof.
Samen naar de waarheid!
Cynthia
